ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Ο δρ Γιώργος Σαρρής με τα «μοντέλα καρδιάς» σε διεθνή διαγωνισμό Ιατρικής Καινοτομίας

Στον διαγωνισμό Ιατρικής Καινοτομίας της Αμερικανικής ΙατρικήςΕταιρείας (American Medical AssociationInnovation Challenge), συμμετέχει ο ΄Ελληνας καρδιοχειρουργός - παιδοκαρδιοχειρουργός δρ Γιώργος Σαρρής (διευθυντής του "Αθηναϊκού Καρδιοχειρουργικού και Παιδοκαρδιοχειρουργικού Ινστιτούτου" και διευθυντής της παιδοκαρδιοχειρουργικής Κλινικής του "Ιασώ"), με το πρόγραμμα της Τρισδιάστατης Εκτύπωσης της Καρδιάς στις συγγενείς καρδιοπάθειες (Project title: Printing Hearts: a heart in your hands).

Πρόκειται για μια επαναστατική τεχνική στην προεγχειρητική διάγνωση, για επεμβάσεις καρδιάς, καθώς αποτυπώνονται σε τρισδιάστατο μοντέλο καρδιάς, τα ακριβή διαγνωστικά δεδομένα. ΄Ηδη το “heart print project” του κ. Σαρρή (και της ομάδας του) ανέβηκε στην 1η θέση στην ιστοσελίδα “American Medical Association Innovation Challenge”!

Ο ΄Ελληνας καρδιοχειρουργός πρωτοστατεί διεθνώς εφαρμόζοντας ήδη την προεγχειρητική διάγνωση, κρυφών, σοβαρών προβλημάτων της καρδιάς, φτιάχνοντας ένα πιστό τρισδιάστατο μοντέλο της καρδιάς του ασθενούς. Εισάγει σε τριδιάστατο εκτυπωτή, τα πραγματικά απεικονιστικά δεδομένα από καρδιακό καθετηριασμό, μαγνητικές τομογραφίες και τρισδιάστατο υπερηχογράφημα. Στη συνέχεια, μελετά και εντοπίζει, τόσο στο περίβλημα, αλλά κυρίως στο εσωτερικό της καρδιάς, τις ανατομικές λεπτομέρειες και σημεία, που χρειάζονται χειρουργική αποκατάσταση. Τη νέα διαγνωστική τεχνική έχει παρουσιάσει το “΄Εθνος” (13-11-15).

Κρυφές λεπτομέρειες, από πολύ σοβαρά σύνθετα προβλήματα της καρδιάς, που συχνά περνούσαν απαρατήρητα, παρέμεναν αδιάγνωστα ή εντοπίζονταν μόνο στη διάρκεια του χειρουργείου, γίνονται πλέον γνωστά από πριν και έτσι μπορεί ο γιατρός να εξηγήσει και στον ίδιο τον ασθενή ή τους οικείους του, αναλυτικά το πρόβλημα και την επέμβαση, αλλά κυρίως η χειρουργική ομάδα μπορεί να προγραμματίσει, με κάθε λεπτομέρεια, τον ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης.

Ο καρδιοχειρουργός δρ Γιώργος Σαρρής,  ήδη έχει παρουσιάσει σε διεθνή συνέδρια Καρδιοχειρουργικής τα πρώτα αποτελέσματα της 3ετους μελέτης του, στην επαναστατική μέθοδο προγραμματισμού της καρδιοχειρουργικής επέμβασης, με βάση τα μοντέλα καρδιάς από τρισδιάστατη εκτύπωση, ως πρόσθετου και ιδιαίτερα χρήσιμου διαγνωστικού μέσου στην καρδιοχειρουργική και η εργασία του απέσπασε ιδιαίτερα θετικές κριτικές.

Ο κ. Σαρρής είναι γνωστός στη διεθνή καρδιοχειρουργική κοινότητα, τόσο από άλλες επιστημονικές εργασίες του, αλλά και από τη θητεία του ως καθηγητής καρδιοχειρουργικής παίδων και συγγενών καρδιοπαθειών στο Κλήβελαντ των ΗΠΑ, με σειρά ειδικεύσεων στο Χάρβαρντ, στο Στάνφορντ κ.ά., μεταξύ των οποίων και στις μεταμοσχεύσεις καρδιάς ως συνεργάτης του "πατέρα των μεταμοσχεύσεων καρδιάς" Νόρμαν Σάμγουέι και σήμερα γενικός γραμματέας, αλλά και πρόεδρος Επιτροπής Κλινικής ΄Ερευνας, της "ECHSA" της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Παιδοκαρδιοχειρουργικής.

Από το 1997, που ήρθε στην Ελλάδα, οργάνωσε εξ αρχής παιδοκαρδιοχειρουργικά τμήματα στο "Ωνάσειο", το 2007 στο "Μητέρα" και το 2013 στο "Ιασώ", έχοντας ως τώρα χειρουργήσει περίπου 8.000 περιστατικά, ακόμα και των πιο δύσκολων καρδιοπαθειών, σε ασθενείς όλων των ηλικιών και κυρίως σε παιδιά. "Ήδη έχουμε αποκτήσει μια εμπειρία, από σειρά περιστατικών, καθώς η εφαρμογή της τεχνολογίας "3D printing" κυριολεκτικά μας έλυσε τα χέρια ή μάλλον "μας άνοιξε τα μάτια" και και μας εδειξε τον σωστό δρόμο", λέει  ο δρ Γιώργος Σαρρής.

"Ενδεικτικά αναφέρω ορισμένες περιπτώσεις όπως ένα κοριτσάκι 5 ετών με σύμπλοκη κυανωτική καρδιοπάθεια, έναν συνδυασμό “πλήρους κολποκοιλιακού καναλιού”, “διπλοέξοδης δεξιάς κοιλίας” και “Τετραλογίας Fallot” με “στένωση πνευμονικής” και ιστορικό προηγούμενων εγχειρήσεων. Οι συνήθεις εξετάσεις, δεν επέτρεπαν στους γιατρούς να καταλήξουν με σιγουριά αν, και με ποια εγχείρηση, το πρόβλημα μπορούσε να αντιμετωπιστεί.

Κατασκευάσαμε αντίγραφο της καρδιάς του κοριτσιού, το οποίο μπορούσαμε να μελετήσουμε, να το ανοίξουμε με τρόπους, που δεν θα ήταν δυνατό να τους ανεχτεί η καρδιά στο χειρουργείο και να σχεδιάσουμε με ακρίβεια τον πλέον κατάλληλο τρόπο χειρουργικής διόρθωσης. Η εγχείρηση στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε χωρίς επιπλοκές, η μικρή ασθενής ανάρρωσε γρήγορα και συνεχίζει μια κανονική πλέον ζωή.

Σε μια άλλη περίπτωση, σε μικρό αγοράκι με καρδιοπάθεια και σοβαρή πάθηση, “στένωση της τραχείας”, η κατασκευή, του τρισδιάστατου μοντέλου, μας επέτρεψε να σχεδιάσουμε την καλλίτερη στρατηγική αντιμετώπισης του προβλήματος.

Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση νεαρής ασθενούς με σύμπλοκη πάθηση, στην οποία διάφορα έγκυρα παιδοκαρδιοχειρουργικά κέντρα στον κόσμο, δεν μπορούσαν να δώσουν σαφή απάντηση, για το τι διόρθωση θα μπορούσε να γίνει, λέγοντας “θα δούμε εκείνη την ώρα, όταν ανοίξουμε την καρδιά"! Το τρισδιάστατο μοντέλο, που παρασκευάσαμε, έδωσε την απαιτούμενη ξεκάθαρη απάντηση, αλλά και η ασθενής με συγκίνηση κατάλαβε και αποδέχτηκε την ενδεδειγμένη μέθοδο αντιμετώπισης.

Εχουμε αρκετές άλλες περιπτώσεις παιδιών, με δύσκολες στενώσεις των πνευμονικών αρτηριών, μετά από επεμβάσεις αντιμετάθεσης των μεγάλων αγγείων, που το μοντέλο καρδιάς, έδειξε τι ακριβώς πρέπει να διορθώσουμε στο χειρουργείο".

"Η ιδέα της χρήσης τρισδιάστατου μοντέλου καρδιάς, μου γεννήθηκε πριν από 4 χρόνια περίπου, όταν ζήτησε την βοήθειά μου μία οικογένεια, της οποίας το κοριτσάκι έπασχε από κάποια ιδιαίτερα περίπλοκη συγγενή, δηλαδή εκ γενετής, καρδιοπάθεια", μας λέει ο δρ Γιώργος Σαρρής.

"Το παιδί είχε χειρουργηθεί σε μεγάλο κέντρο του εξωτερικού, από ιδιαίτερα έμπειρο και εξαιρετικά ικανό συνάδελφο παιδοκαρδιοχειρουργό.

Κατά την διάρκεια της επέμβασης, όταν αντίκρισε την πραγματική ανατομία, διαπίστωσε ότι αυτή ήταν πολύ διαφορετική από αυτό που όλοι πίστευαν ότι έδειχναν οι πολλαπλές απεικονιστικές εξετάσεις, που είχαν γίνει πριν την εγχείρηση. Επέλεξε και σωστά έπραξε, να τελειώσει την εγχείρηση, χωρίς καμιά διόρθωση. ΄Εχοντας τη δική του διάγνωση και επαρκή χρόνο να σκεφτώ και να σχεδιάσω την διόρθωση, μετά από λίγο καιρό χειρουργήσαμε την μικρή και αυτή την φορά το πρόβλημα διορθώθηκε.

Σκεφτήκαμε, πόσο χρήσιμο θα ήταν αν είχαμε στα χέρια μας ένα φυσικό μοντέλο της καρδιάς, ώστε να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα κάποιας «έκπληξης» στο χειρουργείο.

Οι σχετικές αναζητήσεις μας, αποκάλυψαν την υφισταμένη από ετών τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης, και μάλιστα με κάποιες σχετικά απλές εφαρμογές στην οδοντιατρική και ορθοπεδική, αλλά ελάχιστες εφαρμογές στην καρδιοχειρουργική και παιδοκαρδιοχειρουργική.

Σκεφτήκαμε ότι θα είχαμε μεγάλη ωφέλεια προσαρμόζοντας τις τεχνικές αυτές στην καρδιοχειρουργική και αυτό κάναμε. Παράλληλα, παρακολουθούσαμε παρόμοιες προσπάθειες, διάφορων εφαρμογών στην ιατρική, σε κάποια λίγα κέντρα του εξωτερικού, σε μεγάλα νοσοκομεία, πανεπιστήμια σε Ευρώπη και ΗΠΑ και ανταλλάξαμε απόψεις με τους συναδέλφους αυτούς.

Συγκροτήσαμε εδώ στην Αθήνα μία εξαιρετική επιστημονική και τεχνική ομάδα και έχουμε ήδη ξεκινήσει την κατασκευή τέτοιων τρισδιάστατων αντιγράφων της καρδιάς και άλλων οργάνων. Τα πλεονεκτήματα του ακριβέστερου προ-εγχειρητικού σχεδιασμού επεκτείνονται και στην προ-επιλογή κατάλληλων μοσχευμάτων, με βάση την πραγματική ανατομία, τόσο στη χειρουργική, όσο και στην επεμβατική καρδιολογία με τα“stent”.

Μακροπρόθεσμα, εξαιρετικά σημαντικό, είναι το άνοιγμα του ορίζοντα στην χειρουργική εκπαίδευση. Πιστεύω, ότι η ευρεία υιοθέτηση τέτοιων προγραμμάτων χειρουργικής προσομοίωσης, θα αποτελέσει πραγματική επανάσταση στην εκπαίδευση των καρδιοχειρουργών και ιδιαίτερα των παιδοκαρδιοχειρουργών, οι οποίοι κατά τεκμήριο έρχονται αντιμέτωποι με πολύ πιο περίπλοκες ανατομικά παθήσεις.

Στο μέλλον, πέρα από την εκτύπωση καρδιοχειρουργικών εμφυτευμάτων, τα οποία σε πρώτη φάση είναι κατασκευασμένα από αδρανή υλικά, ίσως έχουμε την δυνατότητα, τα με ακρίβεια εκτυπωμένα εμφυτεύματα να συμπεριλαμβάνουν κύτταρα του ίδιου του ασθενούς, όπως βλαστοκύτταρα, «stem cells”, ώστε να επιτευχθεί η κατασκευή ζώντων και λειτουργικών μοσχευμάτων, με τελικό στόχο την δημιουργία λειτουργικών οργάνων", καταλήγει ο κ. Σαρρής.

Ρεπορτάζ: Γιάννης Κρητικός Photo: ethnos.gr/ Χάρης Γκίκας ------------------------------------------------------- (Σημ. Στον διαγωνισμό, πέρα από τη βαθμολογία της Επιτροπής, υπάρχει και ανοιχτή ψηφοφορία στην ιστοσελίδα:http://www.innovatewithama.com/discover/category/all/popular, Η ελληνική συμμετοχή του heart print project (αυτή τη στιγμή εμφανίζεται πρώτη), κάνοντας κλικ ανοίγει η ιστοσελίδα:http://www.innovatewithama.com/project/detail/229 ψηφίζετε επιλέγοντας τα “κουμπιά” PARTNER και MENTOR, συμβάλλοντας στην αύξηση της βαθμολογίας. Θα σας ζητηθεί να ανοίξετε έναν δωρεάν λογαριασμό στην ιστοσελίδα (sign up for an AMA account, you don’t need to be an AMA Member), κάτι που γίνεται εύκολα σε δύο λεπτά, και μετά ψηφίζετε).